Portugal, o mundo ao revés

O PSD, o centro-dereita portugués, o aliado luso do PP, non quere as urnas na emigración, nas eleccións lexislativas e europeas, que pretende implantar o Partido Socialista portugués, o socio do PSOE. O enfrontamento acaba de chegar ao seu máximo grado, co veto asinado este martes polo presidente da República, Aníbal Cavaco Silva, ante a reforma da lei electoral aprobada o ano pasado a iniciativa do goberno do socialista José Sócrates e co apoio dos partidos da esquerda.

Na súa argumentación, Cavaco apela ao dereito a participación dos emigrantes, que é moito maior por correo que en urna. En Portugal hai probas empíricas deso. Nas eleccións para a Assembleia da República do 2005 votaron 36.710 emigrantes, case o dobre que nas presidencias do 2006, nas que se emitiron 18.840 sufraxios. Nas lexislativas vótase por correo desde 1975. E nas presidenciais, en urna, desde o 2001, tras case un cuarto de século de discusión sobre a reforma constitucional. No voto por correo téñense detectado irregularidades, como o voto por varias persoas e incluso a aparición de mortos nos censos.

O Partido Socialista, en tradicional minoría no exterior, pon esas irregularidades sobre a mesa para defender a eliminación do voto por correo nas lexislativas. O PSD, que defende o seu histórico dominio na emigración, fala do peso da tradición e da necesidade de manter niveis de participación máis altos. Aínda que o PS gañou no exterior no 99, con Guterres no poder, en xeral a dereita fíxose coa maioría dos escanos da emigración, grazas a súa maioría fóra de Europa, un reduto dos socialistas.

Portugal foi en 1975, segundo os manuais internacionais de voto no exterior, o primeiro país en establecer uns escanos elixidos directamente polos emigrantes. Xa os había no Senado francés, pero mediante unha designación indirecta, a través dun consello consultivo. A da circunscrición propia é a gran diferenza de Portugal con España. Pero hai outras. Os emigrantes non poden votar nas municipais nin, na práctica, nos referendos. Téñense que apuntar no censo electoral, pois non hai inscrición de oficio como en España. Así o volume do voto é moito menor, do 0,6% do total nas lexislativas e do 0,3% nas presidenciais, fronte ao 1,5% das xerais españolas e o 6,3% das últimas autonómicas galegas.

Agora Portugal é o mundo ao revés respecto a España. A dereita portuguesa rexeita as urnas que os seus aliados españois do PP reclaman. E os socialistas lusos impoñen as urnas que non queren os seus socios españois. O Bloque coincide coa esquerda portuguesa, que tamén é moi feble no exterior.

No voto emigrante non hai nin ideoloxías nin amigos. Só cálculos aritméticos.